Η μέτρηση SAR, είναι ένα θέμα που έχει απασχολήσει έντονα πολύ κόσμο και γι’ αυτό κάθε τόσο επανέρχεται στην επικαιρότητα. Είναι όμως κάτι για το οποίο πρέπει να ενδιαφερόμαστε και πρέπει να επιλέγουμε τη συσκευή μας με βάση αυτό, ή είναι ένα ακόμα στατιστικό στοιχείο που μας τρομάζει άδικα;
Αυτό θα εξετάσουμε ενδελεχώς στην συνέχεια του άρθρου, για να μπορέσουμε να φτάσουμε στην αλήθεια.
Αρχικά, να εξηγήσουμε τι ακριβώς είναι η μέτρηση SAR. Το Sar, είναι η μέτρηση του βαθμού απορρόφησης ενέργειας, από το ανθρώπινο σώμα, όταν αυτό εκτεθεί στο ηλεκτρομαγνητικό πεδίο μιας συχνότητας. Η μέτρηση γίνεται, σε σχέση με την ενέργεια που απορροφάται από τη μάζα του ιστού και σαν μονάδα μέτρησης χρησιμοποιείται το W/kg.
Για να πάρουμε μια μέτρηση SAR, πρέπει να ορίσουμε μια ποσότητα μάζας. Συνήθως η μέτρηση γίνεται είτε σε ολόκληρο το σώμα, είτε σε ένα μικρό δείγμα ιστού (1g-10g). Η μέτρηση SAR κινητών, γίνεται όπως φαντάζεστε στο κεφάλι.
Το νόμιμο όριο που έχει θεσπιστεί στην Ευρώπη, είναι 2 W/g σε δείγμα 10g, ενώ στην Αμερική είναι στα 1.6 W/G σε δείγμα 1g. Να ξεκαθαρίσω, ότι δεν μπορεί να γίνει σύγκριση ανάμεσα στις Ευρωπαϊκές και τις Αμερικάνικες τιμές, επειδή χρησιμοποιούν διαφορετικό δείγμα.
Το 2011, το IARC, παγκόσμιο ίδρυμα έρευνας για τον καρκίνο, τοποθέτησε τα κινητά τηλέφωνα στην κατηγορία 2B, στην οποία μπαίνουν συσκευές που υπάρχει πιθανότητα να είναι καρκινογόνες. Νομίζω ότι αυτό το γεγονός ξεκίνησε τον φόβο στο ευρύ κοινό, για τον δείκτη SAR. Αυτό και η κλασική παρουσίαση των μέσων ενημέρωσης, που θυμίζει περισσότερο ταινία τρόμου, παρά ενημέρωση. Στην κατηγορία 2B λοιπόν, μπαίνουν συσκευές και προϊόντα που χρειάζονται περισσότερη έρευνα για να καταλήξουμε, αν υπάρχει κάποιο ρίσκο για καρκίνο ή όχι.
Ας εξηγήσουμε όμως τι ακριβώς συμβαίνει για να πάρουμε μια πιο ξεκάθαρη και ρεαλιστική εικόνα, πέρα από τις «κραυγές τρόμου» και τις υπερβολές των διαφόρων τεχνοφοβικών, αλλά και όλων αυτών που θέλουν να δημιουργήσουν ειδήσεις που πουλάνε.
Τα κινητά τηλέφωνα γενικώς, λειτουργούν στο φάσμα της λεγόμενης «μικροκυματικής ακτινοβολίας» όσον αφορά τον τρόπο επικοινωνίας τους με τους πύργους κινητής τηλεφωνίας. Αυτό σημαίνει ότι η συχνότητα του σήματος είναι μεταξύ 1,5-2,5 GHz εκατομμύρια Hz), και το μήκος κύματος είναι μερικά nm (νανόμετρα) εξ’ ου και η ονομασία. Στο ίδιο ακριβώς μήκος κύματος λειτουργούν τα ραντάρ και οι γνωστοί μας φούρνοι μικροκυμάτων που σχεδόν όλοι έχουμε σπίτια μας.
Όλοι ξέρουμε (ελπίζω) τον κίνδυνο του να στέκεται κανείς μπροστά στην κεραία ενός ραντάρ. Αν θέλεις να μείνεις στείρος π.χ., μπορείς να πας να σταθείς μπροστά σε ένα ραντάρ την ώρα που κάνει σάρωση. Έχεις μεγάλες πιθανότητες. Ίσως όχι την πρώτη φορά, αλλά αν επιμείνεις, όλα γίνονται:).
Οι φούρνοι μικροκυμάτων έχουν ισχυρότατες θωρακίσεις γύρω-γύρω από μέταλλο (η μικροκυματική ακτινοβολία ΔΕΝ διαπερνά τα μέταλλα, γι’ αυτό στις οδηγίες λέει να ΜΗΝ βάζετε μεταλλικά ταψιά και άλλα παρόμοια στο φούρνο μικροκυμάτων, γιατί θα κάψετε τη λυχνία). Ο λόγος που χρησιμοποιείται αυτή η ακτινοβολία (που επιτέλους ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ραδιενεργή, όπως κάποια «ούφο» επιμένουν), είναι ο εξής:
Στα 2,2 GHz είναι η ιδιοσυχνότητα των μορίων του νερού (κάθε μόριο στη φύση έχει μια ιδιοσυχνότητα στην οποία πάλλεται όταν μια εξωτερική πηγή συντονιστεί μαζί του). Η λυχνία MAGNETRON του φούρνου στέλνει ένα σήμα 2,2 GHz στην τροφή που έχουμε βάλει μέσα στο φούρνο και τα μόρια νερού της τροφής (ΚΑΘΕ ζωντανός οργανισμός έχει σαν βάση το νερό) αρχίζουν να πάλλονται πολύ γρήγορα επειδή συντονίζονται. Καθώς πάλλονται (μιλάμε για τεράστιες ταχύτητες), παράγουν θερμότητα ικανή για να ψήσει την τροφή. Το ψήσιμο γίνεται από μέσα προς τα έξω (ενώ σε ένα συμβατικό φούρνο γίνεται από έξω προς τα μέσα).
Τι γίνεται όμως με τα κινητά; Αν λειτουργούν σε παρόμοιες συχνότητες, τότε γιατί κι εμείς δεν βγαίνουμε ψητοί; Κάτι το σημαντικό στην όλη τεχνολογία είναι ότι δεν φτάνει η συχνότητα για να σε σκοτώσει. Υπάρχει άλλος ένας παράγοντας που παίζει ρόλο κι αυτός είναι η ισχύς του σήματος που μετριέται στα γνωστά μας Watt. Όπως το βολτάζ δε σε σκοτώνει αλλά η ισχύς του ρεύματος (το αμπεράζ), έτσι και τα μικροκύματα δεν σε ψήνουν αν δεν έχουν αρκετή ισχύ.
Σε ένα ραντάρ ή σε ένα φούρνο μικροκυμάτων, η ισχύς φτάνει άνετα τα 1500 με 2000 Watt (ή και παραπάνω, ανάλογα τη συσκευή), γι’ αυτό και η ανάγκη για τις απαραίτητες προστασίες και θωρακίσεις.
Όσον αφορά την ισχύ του σήματος των κινητών, αυτή είναι στα επίπεδα των mWatt (χιλιοστά του 1 Watt), συνήθως μεταξύ 100-500 mW το μέγιστο και δεν έχουν τη δύναμη να μας ψήσουν ή να μας κάνουν σημαντική ζημιά. Αυτό σημαίνει πως είναι εντελώς ακίνδυνα;
Τον Ιούνιο του 2011, ο παγκόσμιος οργανισμός υγείας, ανακοίνωσε ότι δεν έχει βρεθεί κανένα στοιχείο που να συνδέει τη χρήση του κινητού τηλεφώνου με οποιαδήποτε επιβάρυνση στην υγεία μας. Φυσικά αυτό συμπεριλαμβάνει και τον καρκίνο. Την δήλωση αυτή, την επανέλαβε τον Οκτώβριο του 2014, αφού δεν είχε βρεθεί κανένα καινούργιο στοιχείο που να αλλάζει τα δεδομένα.
Το θέμα είναι ότι το «τοπίο είναι ομιχλώδες». Η έκφραση «δεν βρήκαν» δεν σημαίνει ότι «δεν υπάρχει». Και καλό είναι να καταλάβουμε ότι όταν παίζονται τεράστια συμφέροντα, οι ανακοινώσεις του ΠΟΥ τείνουν να είναι αρκετά «διπλωματικές». Άλλωστε μπορεί να είναι αλήθεια: απλά, «δεν βρήκαν». Πόσες φορές χρησιμοποιήθηκαν φάρμακα που αποσύρθηκαν πολλά χρόνια αργότερα (πάνω από δέκα) από την κυκλοφορία τους, αφού είχαν κάνει τεράστιες ζημιές σε όσους τα είχαν χρησιμοποιήσει;
Σίγουρα τα πράγματα με τα κινητά δεν είναι τόσο σοβαρά (αλλιώς θα είχαμε ήδη ψηθεί), ούτε φτιάχνουμε θεωρίες συνωμοσίας εδώ. Αυτό που θέλουμε να πούμε είναι ότι πρέπει να υπάρχουν όρια στη χρήση.
Βλέπουμε νεαρά (κυρίως) άτομα, αλλά και ανθρώπους που λόγω εργασίας αναγκάζονται να μιλούν με τις ώρες σε ένα κινητό. Ψητοί δεν θα γίνουν σίγουρα, αλλά κανείς δεν ξέρει ποιες θα είναι η μακροχρόνιες επιπτώσεις μιας τέτοιας χρήσης. Και με δεδομένο ότι κάθε άνθρωπος έχει διαφορετικές αντιστάσεις από έναν άλλο, δεν μπορούμε να πούμε με σιγουριά ποια θα είναι τα αποτελέσματα για τον καθένα.
Είναι όπως με το τσιγάρο. Όλοι δεν παθαίνουν καρκίνο (για την ακρίβεια η πλειοψηφία δεν παθαίνει), αλλά είναι κάποιοι (και είναι αρκετοί) που ΘΑ πάθουν. Άρα; Η λύση είναι το μέτρο σε όλα. Κι αν ξέρεις ότι έχεις ευαισθησία, το κόβεις.
Λύση απλή και σίγουρη λοιπόν για τη μακροχρόνια χρήση κινητού: χρησιμοποιείτε ένα hands-free. Τόσο απλά. Είτε ενσύρματο, είτε ασύρματο, σώζει ζωές στην κυριολεξία. Κάποιοι λένε ότι και το bluetooth έχει ακτινοβολία, είναι αστείο. Το σήμα του Bluetooth ΔΕΝ είναι στο φάσμα των μικροκυμάτων. Αλλιώς μπορούμε κάλλιστα να πάμε να ζήσουμε σε μια σπηλιά, δεδομένου ότι περιτριγυριζόμαστε από ασύρματες ακτινοβολίες (ακόμη και τα καλώδια ρεύματος έχουν εκπομπές).
Σε όλα τα πράγματα σχεδόν, το μυστικό είναι ένα από την αρχαιότητα: «μέτρον άριστον».
Κινέζικα κινητά, που έρχονται να αλλάξουν τις ισορροπίες!
Φυσικά, ορισμένοι επιτήδειοι, αποφάσισαν να εκμεταλλευτούν τον φόβο του κόσμου και να βγάλουν και κάποια χρήματα παράλληλα. Αυτοί λοιπόν, έφτιαξαν “ειδικά” καπέλα, που έχουν στρώσεις αλουμινίου, τα οποία θεωρητικά, προστατεύουν από την “τρομαχτική” ακτινοβολία SAR.
Οπότε στην ουσία, πήραν τον δημοφιλή μύθο, ότι ένα καπέλο από αλουμινόχαρτο προστατεύει από την ακτινοβολία και του έδωσαν ένα πιο μοντέρνο περιτύλιγμα. Αυτός ο δημοφιλής μύθος, στηρίζεται σε ένα μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας. Για να είμαι ακριβής, είναι η μόνη “επιστημονική” βάση που έχει, αφού πρόσφατα φοιτητές του MIT, απέδειξαν ότι το αλουμίνιο μπορεί να ενισχύσει την ακτινοβολία, αντί να την μειώσει.
Επίσης έχω διαβάσει ότι λόγω της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας που εκπέμπουν τα κινητά, επηρεάζεται η θερμοκρασία του σώματός μας. Πιο συγκεκριμένα, στο κεφάλι μας, λόγω της θέσης με την οποία μιλάμε στο κινητό. Λοιπόν, αυτό είναι αλήθεια. Και ακόμα ένα kickstarter project, με απόλυτα “αγνές” προθέσεις, προσπαθεί να μας σώσει και από αυτόν τον κίνδυνο, αυτή την φορά με ένα “ειδικό - μαγικό” αυτοκόλλητο. Το εν λόγω αυτοκόλλητο, το κολλάμε στο κινητό μας και μειώνει τη θερμότητα που παράγει το κινητό μας. Μάλιστα οι εν λόγω κύριοι, μας ενημερώνουν πως η ένδειξη SAR, δεν είναι το πραγματικό πρόβλημα, αλλά το θερμικό φαινόμενο του κινητού.
Πριν όμως αγχωθείτε, να κάνω μια ερώτηση, ξέρετε πότε άλλοτε ανεβαίνει η θερμοκρασία του σώματός μας και κατ’ επέκταση του κεφαλιού μας; Όταν μας χτυπάει ο ήλιος. Για την ακρίβεια, όταν έχουμε απευθείας έκθεση στις ακτίνες του ήλιου, η θερμοκρασία μας ανεβαίνει αισθητά περισσότερο.
Αν όμως κάτσουμε για ώρα στον ήλιο - από την αρχαιότητα αυτό - παθαίνουμε ηλίαση. Και από την ηλίαση έχουν πεθάνει άνθρωποι. Για να μην αναφέρουμε, τη θερμοπληξία ή τον καρκίνο του δέρματος από τις υπεριώδεις ακτίνες που πια περνούν ελεύθερες σχεδόν λόγω της τρύπας του όζοντος. Γι’ αυτό σε παλιότερες εποχές οι άνθρωποι φορούσαν πάντα καπέλο, όχι μόνο για το κρύο αλλά και για τη ζέστη. Γιατί στο κεφάλι βρίσκεται ο αδένας ρύθμισης της θερμοκρασίας του σώματος και ένα καπέλο, τον κρατάει σταθερό στη θερμοκρασία του σε όλες τις συνθήκες. Και πάλι το μυστικό εδώ λέγεται «μέτρο».
Η μακρόχρονη, πολύωρη χρήση ενός κινητού ΜΠΟΡΕΙ να δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα σε ένα χρήστη στο μέλλον, απλά ΔΕΝ ΞΕΡΟΥΜΕ ακόμη ποια μπορεί να είναι και είναι υπερβολικά πολλές οι παράμετροι που πρέπει να ληφθούν υπόψιν. Είναι πιθανό να μη μάθουμε ποτέ λόγω της συνεχούς εξέλιξης της τεχνολογίας και των αλλαγών που υφίστανται τα κινητά αλλά ΚΑΙ λόγω της προσαρμογής του ανθρώπινου όντος στα νέα δεδομένα. Μην ξεχνάμε ότι κι ανθρώπινος οργανισμός προσαρμόζεται και εξελίσσεται.
Ως εκ τούτου, το να προσέχει κανείς δεν βλάπτει, το αντίθετο μάλλον. Ποτέ κανείς δεν έπαθε κάτι επειδή ήταν προσεχτικός. Τα άκρα βλάπτουν. Από τη μία η ανεμελιά ότι «έλα μωρέ δεν τρέχει τίποτε» σκοτώνει. Και από την άλλη ο πανικός του τύπου «θα μας κάψει το μυαλό» είναι και αυτός ανόητος.
Επίσης, πολλοί θα προσπαθούν πάντα να μας φοβίσουν, είτε γιατί είναι παραπληροφορημένοι οι ίδιοι, είτε γιατί έχουν κάποιο συμφέρον. Η τελική ετυμηγορία όμως παραμένει πάντα η ίδια: «αντί να φοβόμαστε, καλύτερα να ενημερωνόμαστε».
Παρακολούθηση κινητού: Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε
από Kararyan και Elichord
