Μια γρήγορη ματιά στην πορεία που είχαν οι υπολογιστές Apple και στο τι μπορούμε να περιμένουμε για το μέλλον.
Όποιος δεν έχει ακουστά (έστω) την Apple, είτε είναι από άλλο πλανήτη, είτε ζούσε σε σπήλαιο τα τελευταία 40 χρόνια. Η εταιρία που έφερε στα σπίτια μας τον προσωπικό υπολογιστή (PC), το smartphone, το tablet, το smartwatch και, ποιος ξέρει τι μας επιφυλάσσει ακόμη (smartcar άραγε;), δεν μπορεί να μην είναι γνωστή, έστω και εξ’ ακοής στον καθένα μας. Είναι αλήθεια ότι μερικά τεχνολογικά προϊόντα δεν τα εφηύρε η ίδια, υπήρξαν ιδέες άλλων πρωτοπόρων, όμως αν δεν είχε ασχοληθεί εκείνη, να τα ρετουσάρει, να τα ραφινάρει και να τα κάνει επιθυμητά στον απλό άνθρωπο μπορεί να είχαν «πάει άπατα».
Ακόμη και το περίφημο λειτουργικό της, το OS X - το καλύτερο ίσως λειτουργικό του κόσμου - δεν είναι δική της ιδέα. Ήταν μια ιδέα της Xerox καθαρά πειραματική στα Xerox Laboratories στο Palo Alto της Καλιφόρνια που είχε επισκεφθεί ο Steve Jobs και, όταν το είδε, ξετρελάθηκε μαζί του και αποφάσισε να φτιάξει το πρώτο γραφικό interface (GUI) για προσωπικούς υπολογιστές. Τα υπόλοιπα είναι ιστορία. Και αυτήν θα δούμε μελετώντας τους υπολογιστές Apple.
Περιεχόμενα
- Οι δύο πρωτοπόροι - το όνειρο γεννιέται
- Ο Apple ΙΙ
- Ο Apple ΙΙ
- Ο Apple ΙΙΙ
- Το Xerox PARC και η... Lisa
- Ο πρώτος Mac
- Η αποχώρηση του Jobs το 1985...
- H αρχή του τέλους
- Η επάνοδος του Jobs - η ανάκαμψη έρχεται
- iMac, iBook, και Power Mac G4
- Η γέννηση του Mac OS X
- iMac 2, Power Mac, Xserve
- Στροφή στη Intel
- MacBook, Mac Mini, Mac Pro
- Άλλα μοντέλα που απέτυχαν
- Σκέψεις για το μέλλον
Οι δύο πρωτοπόροι - το όνειρο γεννιέται
Είναι εξίσου βέβαιο ότι έχετε κάπου ακούσει τα ονόματα των δύο πρωτοπόρων ιδρυτών της θρυλικής εταιρίας - Steve Jobs και Steve Wozniac. Οι δύο Steve παράτησαν το κολέγιο (Reed College και UC Berkeley αντιστοίχως) γύρω στο 1975. Ο Wozniac (χαϊδευτικά «Woz») είχε σχεδιάσει τότε ένα τερματικό (οθόνη) που το χρησιμοποιούσε για να εισέρχεται στα minicomputers της Call Computer. Από εκεί κι έπειτα οι δύο Steve είχαν γίνει ήδη φίλοι από το 1971 που ο κοινός φίλος και των δύο, Bill Fernandez, συνέστησε τον 21χρονο Wozniac στον 16χρονο Jobs.
Ο συνεταιρισμός τους ξεκίνησε όταν ο Woz - ένας ταλαντούχος αυτοδίδακτος ηλεκτρονικός - άρχισε να φτιάχνει «κουτιά» που επέτρεπαν τις υπεραστικές κλήσεις δωρεάν και κατάφερε να πουλήσει αρκετές εκατοντάδες από αυτά. Τότε ο Jobs του κίνησε το ενδιαφέρον της κατασκευής ενός προσωπικού υπολογιστή που θα τον πουλούσαν.
Ο Jobs προσέγγισε την εταιρία υπολογιστών «The Byte Shop» (οι πρώτοι μικρο-υπολογιστές είχαν ήδη εμφανιστεί, Altair 8800, IMSAI,), όπου ο ιδιοκτήτης της Paul Terrell, υποσχέθηκε ότι θα αγόραζε 50 κομμάτια προς 500$ το κομμάτι, αλλά μόνο αν του έρχονταν προ-συναρμολογημένα. Μετά ο Jobs πήγε στην Cramer Electronics όπου παρήγγειλε τα ηλεκτρονικά εξαρτήματα που χρειαζόταν για τη δημιουργία του Apple Ι. Οι υπολογιστές Apple γεννιόνταν.
Ο Apple Ι
Στο γκαράζ του πατέρα του Jobs (ο οποίος ήταν υιοθετημένος καθώς οι πραγματικοί γονείς του - Σύριοι μετανάστες στην Αμερική - τον είχαν αφήσει σε ένα ορφανοτροφείο ελλείψει δυνατοτήτων να τον μεγαλώσουν), το όνειρο πήρε σάρκα κι οστά κι οι δύο νεαροί σκαπανείς της επιστήμης των υπολογιστών έβαλαν τα θεμέλια γι’ αυτό που όλοι εμείς σήμερα θεωρούμε δεδομένο. Τον προσωπικό υπολογιστή Apple Ι.
Το μηχάνημα είχε κάποιες πολύ ιδιαίτερες δυνατότητες για την εποχή του, όπως η σύνδεσή του με TV που τη χρησιμοποιούσε σαν μόνιτορ, όταν όλα τα αντίστοιχά του δεν είχαν καν μόνιτορ. Το κείμενο εμφανιζόταν με ταχύτητα 60 χαρακτήρων το δευτερόλεπτο, πολύ ταχύτερο από τους «teleprinters» που χρησιμοποιούνταν εκείνη την εποχή.
Επίσης είχε κώδικα bootstrap σε μια ROM για την εκκίνησή του κάτι που του έδινε μεγαλύτερη ευχρηστία. Επίσης είχε ένα drive για κασέτες, όπου έσωζε και διάβαζε προγράμματα στην εκπληκτική για την εποχή ταχύτητα των 1200 bit/s. Αν και δεν ήταν ιδιαίτερα πολύπλοκο σαν κατασκευή για την εποχή του, ήταν ένα επαναστατικό μηχάνημα στη σχεδίαση και έδωσε στον Wozniac τον τίτλο του μεγάλου σχεδιαστή-μηχανικού υπολογιστών.
Άλλος ένας φίλος προσκολλήθηκε στην παρέα, ο Ronald Wayne, και, ενώ ο Jobs έτρεχε να βρει τα απαραίτητα εξαρτήματα, οι άλλοι δύο συναρμολογούσαν τα μηχανήματα δανειζόμενοι χώρο εργασίας από οικογένεια και φίλους και πουλώντας πολύτιμα γι’ αυτούς εξαρτήματα για να βρουν λεφτά. Τελικά 200 υπολογιστές Apple Ι κατασκευάστηκαν και πουλήθηκαν.
Είχε έλθει ο καιρός να προχωρήσουν.
Δείτε ακόμη: Η μαγική ιστορία της Apple - Πως ξεκίνησαν όλα
Ο Apple ΙΙ
Ο Wozniac είχε ήδη περάσει στο επόμενο μοντέλο. Η έλλειψη χρημάτων που είχε εμποδίσει την πλήρη ανάπτυξη του Apple Ι δεν ήταν πια θέμα. Έτσι, ένα πολύ πιο προχωρημένο μηχάνημα μπορούσε πια να γεννηθεί: το Apple ΙΙ. Παρουσιάστηκε στο κοινό κατά το πρώτο West Coast Computer Faire τον Απρίλιο στις 16 και 17, του 1977. Εκεί, ο Jobs παρουσίασε το Apple ΙΙ σε έναν Ιάπωνα χημικό, τον Toshio Mizushima, που έγινε και ο πρώτος αντιπρόσωπός τους στην Ιαπωνία.
Οι διαφορές του νέου υπολογιστή Apple, ήταν ένα πλήρως ανασχεδιασμένο interface για τη σύνδεση με την TV που κρατούσε τα δεδομένα απεικόνισης στη μνήμη. Τώρα, το Apple ΙΙ, μπορούσε πια, πέρα από κείμενο, να διαχειριστεί και γραφικά και επιτέλους, χρώμα. Ο Jobs από την άλλη, πίεσε ώστε να σχεδιαστεί ένα εντελώς καινούριο πληκτρολόγιο και κουτί που θα έκανε τον υπολογιστή έτοιμο προς χρήση αμέσως μόλις τον έβγαζες από τη συσκευασία του.
Κάτι τέτοιο χρειαζόταν όμως αρκετά χρήματα για τη δημιουργία του, ο Ronald Wayne φοβήθηκε και αποχώρησε, οι εταιρίες δεν ήθελαν να δανείσουν χρήματα στον Jobs γιατί θεωρούσαν την ιδέα του προσωπικού υπολογιστή εντελώς «εξωγήινη», ώσπου τελικά ο Jobs συνάντησε τον Mike Markkula, που υπέγραψε για ένα τραπεζικό δάνειο 250.000$ και οι τρεις άνδρες δημιούργησαν την εταιρία Apple την πρωταπριλιά του 1976. Όπως ξέρουμε, η Apple αποδείχθηκε ότι δεν ήταν καθόλου πρωταπριλιάτικο αστείο στα κατοπινά χρόνια. Το όνομα επιλέχθηκε γιατί ο μεγαλύτερος αντίπαλός τους τότε ήταν η Atari και το Apple έμπαινε πιο μπροστά αλφαβητικά στους τηλεφωνικούς καταλόγους.
Έχοντας πια χρήματα και φρέσκες καλές ιδέες, με τη βοήθεια του σχεδιαστή Jerry Manock, το Apple ΙΙ εμφανίζεται το 1977 και γίνεται το ένα από τα τρία μηχανήματα που έφεραν τον προσωπικό υπολογιστή στον απλό κόσμο. Τα άλλα δύο ήταν, το Commodore PET και το TRS-80 της Tandy Corporation.
Ο Apple ΙΙΙ
Το νερό έχει μπει στο αυλάκι και οι υπολογιστές Apple έχουν δημιουργήσει μια επανάσταση στο χώρο των ηλεκτρονικών. Ο Apple ΙΙ είχε γίνει μεγάλη επιτυχία στον εργασιακό χώρο χάρις στο Visicalc. Όμως η Apple είχε πάρει φόρα. Το Μάιο του 1980 το Apple ΙΙΙ γεννιέται κι άλλο ένα προϊόν προστίθεται στους υπολογιστές Apple.
Η σχεδίασή του είναι συντηρητική σχετικά και ο Jobs δεν ήθελε να έχει ανεμιστήρα, αλλά η παραγόμενη θερμότητα να απάγεται από το σασί. Όμως δυστυχώς, η σχεδίαση του σασί δεν βοηθούσε ώστε αυτό να γίνεται αποτελεσματικά οδηγώντας σε υπερθερμάνσεις. Το αποτέλεσμα ήταν να λιώνουν οι κολλήσεις και τα ηλεκτρονικά εξαρτήματα να ξεκολλάνε από τη μητρική.
Χιλιάδες μηχανήματα ανακλήθηκαν και, παρόλο που ένα νέο μοντέλο δημιουργήθηκε, η ζημιά είχε ήδη γίνει.
Ταυτόχρονα, το 1981, γεννιέται και το πρώτο ΙΒΜ PC. Η Apple το εξέτασε, το βρήκε αδιάφορο και αγόρασε μια ολόκληρη σελίδα στη «The Wall Street Journal» όπου έβαλε την κοροϊδευτική διαφήμιση "Welcome, IBM. Seriously". Ο ιδρυτής της Microsoft, Bill Gates, βρισκόταν στο «αρχηγείο» της Apple την ημέρα της ανακοίνωσης του ΙΒΜ PC και αργότερα δήλωσε: «Δε φαινόταν να τους νοιάζει. Τους πήρε έναν ολόκληρο χρόνο να συνειδητοποιήσουν τι είχε συμβεί.»
Μέχρι το 1983, το PC είχε ξεπεράσει τους υπολογιστές Apple σε πωλήσεις κατά πολύ. Το PC εξαπλώθηκε ραγδαία σε σπίτια και εταιρίες (56% PC, έναντι 16% Apple), αφήνοντας στην Apple, μόνο κάποιες επιχειρήσεις, σχολεία και λίγα σπίτια ως αγορά. Δυστυχώς η αλαζονεία της επιτυχίας, είχε τυφλώσει την Apple και αυτό κόντεψε αργότερα να της κοστίσει πολύ ακριβά.
Το Xerox PARC και η ... Lisa
Όπως είπαμε και στην εισαγωγή αυτού του άρθρου, ο Jobs είχε πάει για ένα «τουρ» στο Xerox PARC στα εργαστήρια της πασίγνωστης Xerox γύρω στο 1982, ως αντάλλαγμα για τις μετοχές της Apple που μοσχοπούλησε (η Xerox) βγάζοντας την εποχή εκείνη 1.000.000$. Εκεί είδε ένα πειραματικό προσχέδιο σε λειτουργία αυτού που αργότερα θα γινόταν το Mac OS X. Επιστρέφοντας γεμάτος ενθουσιασμό και ιδέες, έβαλε μια ομάδα να ασχολείται με το «Project Lisa» (από το όνομα της κόρης του).
Το λεξικό των υπολογιστών επρόκειτο να αποκτήσει νέες ορολογίες όπως «ποντίκι», «εικονίδιο», «γραφικό περιβάλλον» κλπ. Λίγο καιρό μετά το Apple Lisa είχε γεννηθεί και οι υπολογιστές δεν επρόκειτο ποτέ πια να είναι οι ίδιοι. Όσοι έχετε δει ποτέ τα Windows 3, 3.1 μπορείτε να καταλάβετε πώς ήταν το περιβάλλον του Lisa μόνο που δεν χρειαζόταν κάποιο DOS για να φορτωθεί επάνω του. Η Microsoft άλλωστε πάντοτε αντέγραφε πιστά την Apple.
Ήταν όμως νωρίς ακόμη για κάτι τέτοιο. Το Apple Lisa παρουσιάζεται το 1983 και ζητάει, ούτε λίγο, ούτε πολύ «μόλις» 9.995$ (sic) για την απόκτησή του (περίπου 24.000€ σήμερα). Δεν ήταν να απορεί κανείς που ούτε ο Σουλτάνος του Μπρουνέι δεν ήθελε να το αγοράσει και η αποτυχία υπήρξε πλήρης και ολοκληρωτική.
Το Apple Lisa ήταν ένα μηχάνημα δεκαετίες μπροστά από την εποχή του, αλλά ο κόσμος δεν ήταν έτοιμος για το μέλλον που είχε έλθει πιο νωρίς από την ώρα του. Οι υπολογιστές Apple άρχισαν να κάμπτονται αργά και σταθερά ενώ το PC με τη γραμμή εντολής και το Microsoft DOS μεσουρανούσε πια.
Δείτε ακόμη: Ένα μαγικό ταξίδι σε 10 ιστορικές στιγμές της εταιρείας Apple
Ο πρώτος Mac
Μετά την παταγώδη αποτυχία του Apple Lisa, τον Οκτώβριο του 1983 ανακοινώνεται στον τύπο ο πρώτος Macintosh 128Κ με μια μπροσούρα 18 σελίδων. Η φημισμένη τηλεοπτική διαφήμιση που παρουσιάστηκε σε όλο το Αμερικάνικο τηλεοπτικό δίκτυο ταυτόχρονα, στοίχισε 1,5 εκατομμύριο δολάρια. Ονομάστηκε «1984» σκηνοθετήθηκε από τον Ridley Scott (Blade Runners, Alien) και θεωρείται σήμερα ένα «cult» και «masterpiece» διαφημιστικό σποτ.
Η διαφήμιση παρουσίαζε την ανώνυμη ηρωίδα που αντιπροσώπευε τον ερχομό του Macintosh (συμβολιζόταν από το επάνω μέρος της στολής της που είχε μια εικόνα του Macintosh σε στιλ πίνακα του Πικάσο), που θα έσωζε τον κόσμο από τη συντήρηση και την υποταγή του καθεστώτος (Μεγάλος Αδελφός ή το ΙΒΜ-Microsoft PC). Όλες οι αναφορές ήταν από το διάσημο βιβλίο «1984» του George Orwell.
Η Apple πρόσφερε μάλιστα και το «Test Drive a Macintosh» όπου πελάτες με πιστωτική κάρτα μπορούσαν να πάρουν ένα Macintosh στο σπίτι τους για 24 ώρες ώστε να το δοκιμάσουν και να το επιστρέψουν αν δεν το ήθελαν. Δυστυχώς, αν και υπήρξε μεγάλη ζήτηση, τα μηχανήματα δεν έφταναν και πολλά επιστρέφονταν σε τέτοια κατάσταση, που ήταν πια αδύνατο να μεταπωληθούν. Έτσι, ο CEO της εταιρίας, John Sculley, αναγκάστηκε να αυξήσει την τιμή από 1.995$ στα 2.495$ (περίπου 6.000€ σήμερα).
Ο Macintosh πουλιόταν με δύο εφαρμογές που έδειχναν τις ικανότητες του νέου γραφικού interface: τις MacWrite και MacPaint. Όμως και πάλι, αν και απέκτησε ενθουσιώδεις οπαδούς, ήταν τόσο μπροστά από την εποχή του, που πολλοί τον θεώρησαν απλά ένα «παιχνίδι». Λόγω του γραφικού περιβάλλοντος, όλες οι εφαρμογές που απαιτούσαν «γραμμή εντολής» (command-driven applications) χρειαζόταν να ανασχεδιαστούν, κάτι που έκανε πολλούς προγραμματιστές να κάνουν πίσω, με αποτέλεσμα να μην υπάρχουν αρκετά προγράμματα για το νέο μηχάνημα.
Τον Απρίλιο του 1984 η βοήθεια έρχεται από την αντίπαλη Microsoft με τη μεταφορά του MultiPlan και του Microsoft Word (Ιανουάριος 1985) από το DOS στο Mac. Ακολουθεί το Lotus Software με το Lotus Jazz μετά την επιτυχία του Lotus 1-2-3, στο ΙΒΜ PC. Η Apple παρουσίασε ταυτόχρονα το Macintosh Office μαζί με τη διαφήμιση lemmings που προσέβαλε πολλούς πιθανούς πελάτες και ήταν μεγάλη αποτυχία.
Παρόλες τις δυσκολίες, το Macintosh ήταν τελικά επιτυχία για την Apple, κυρίως γιατί δημιούργησε τον τομέα της Επιτραπέζιας Τυπογραφίας (DTP) αλλά και του Computer Animation χάρις στη συνεργασία της με την περίφημη Adobe Systems η οποία παρουσίασε τότε τους εκτυπωτές laser και το θρυλικό Adobe PageMaker.
Έτσι ο Mac γίνεται η καθεαυτού πλατφόρμα του επαγγελματία τυπογράφου, γραφίστα, μουσικού, σινεματογράφου, διαφημιστή κλπ. Το μέλλον διαγραφόταν ρόδινο για τον Mac και τους υπολογιστές Apple. Όμως ...
Η αποχώρηση του Jobs το 1985...
Η σύγκρουση μεταξύ Sculley και Jobs ήταν αναπόφευκτη. Είναι η σύγκρουση μεταξύ του λογιστή και του σκαπανέα. Ο μεν πρώτος θέλει ελάχιστο ρίσκο - τώρα που το νερό έχει μπει στ’ αυλάκι - μεγαλύτερη συμβατότητα με ανοιχτά υπολογιστικά συστήματα (λέγε με ΙΒΜ) και ανοιχτή αρχιτεκτονική. Ο δε άλλος βλέπει το μέλλον και τη μεγάλη ευκαιρία η Apple να κάνει τη διαφορά. Μια διαφορά που κανείς δε θα μπορεί να αντιγράψει ή να ακολουθήσει και ζητάει κλειστή αρχιτεκτονική, αποκλειστικότητες και την ανάπτυξη του Mac κατά τρόπους που δεν μπόρεσε να κάνει η Lisa.
Δεν είναι παράξενο ότι τη μάχη κέρδισαν οι λογιστές. Οι άνθρωποι συνήθως φοβούνται τα μεγάλα άλματα και προτιμούν το βήμα σημειωτόν. Στο συμβούλιο των μετόχων, τον Ιανουάριο του 1985, η ομάδα και οι απόψεις του Sculley υπερισχύουν και το αποτέλεσμα είναι τέτοιο που πολλοί αποχωρούν από την εταιρία - μαζί τους και ο Wozniac με τα λόγια: «η εταιρία έχει πάρει πια λάθος κατεύθυνση τα τελευταία 5 χρόνια» και ταυτόχρονα πούλησε και τις περισσότερες μετοχές του.
Τον Ιούνιο του 1985 ο Jobs απογυμνώνεται από όλα του τα δικαιώματα και αρμοδιότητες μέσα στην εταιρία και του δίνεται μια διακοσμητική θέση χωρίς καμία επιρροή. Ο Sculley σαρώνει στην κυριολεξία αλλάζοντας όλη την οργάνωση και την κατεύθυνση της εταιρίας και ο Jobs σε μια ένδειξη διαμαρτυρίας πουλάει όλες τις μετοχές του εκτός από μία (6,5 εκατομμύρια μετοχές) για μόλις 70 εκατομμύρια δολάρια (αξίζαν πολλά δις).
Φεύγει από την εταιρία, που ουσιαστικά τον έχει απολύσει, και αγοράζει την Pixar (που επρόκειτο αργότερα να γίνει θρύλος με το περίφημο animated 3D φιλμ Toy Story) και ιδρύει την NeXT. Με αυτήν δημιουργεί φουτουριστικά μηχανήματα σε σχεδίαση με λειτουργικό δικής του σχεδίασης - το NEXTstep - ένα γραφικό περιβάλλον που από κάτω έτρεχε UNIX και που αργότερα θα γινόταν ο πατέρας του γνωστού μας πια Mac OS X.
Αν και δεν είχε εμπορική επιτυχία, το NeXT computer, επρόκειτο να είναι ένας σταθμός στην ιστορία των υπολογιστών λόγω καινοτόμων σχεδιαστικών λειτουργιών που έφερε στα λειτουργικά συστήματα, αλλά και γιατί υπήρξε η πλατφόρμα που δούλεψε ο Tim Berners-Lee ο πατέρας και σχεδιαστής του World Wide Web.
Με την Pixar και τη NeXT, ο Jobs δείχνει για ακόμη μια φορά πόσο μπροστά από την εποχή του βρίσκεται και πόσο η ματιά του έχει διεισδύσει στο μέλλον. Αλλά δεν είναι ακόμη η ώρα του.
Δείτε ακόμη: 7 ενδιαφέροντα γεγονότα για την Apple
... και η αρχή του τέλους #fall
Κάτω από την αρχηγεία και καθοδήγηση μιας σειράς από λογιστές (στη σκέψη, όχι στο επάγγελμα) που διαδέχονταν ο ένας τον άλλο σε μια απέλπιδα προσπάθεια να πάρει η εταιρία τα πάνω της, οι υπολογιστές Apple έχουν πάρει πια την κατιούσα για τα καλά. Παρόλη την επιτυχία του πρώτου Mac, το κύριο εισόδημα της Apple έρχεται από τις πωλήσεις του Apple ΙΙ και των απογόνων του Apple ΙΙc (ένα compact Apple ΙΙ) και του Apple ΙΙgs (ενός υβριδικού Apple ΙΙ με λειτουργικό που αν και χωρίς γραφικό περιβάλλον, είχε ποντίκι).
Εντωμεταξύ και ο Mac εξελίσσεται και ακολουθούν τα μοντέλα Mac Plus (1986), Mac SE και Mac II (1987), Mac Classic και Mac LC (1990). Εντωμεταξύ εμφανίζονται και τα πρώτα φορητά της εταιρίας, το αποτυχημένο Macintosh Portable (1989) και το δημοφιλές PowerBook (1991). Το τελευταίο ήταν πράγματι ένα προϊόν σταθμός που θα έθετε τις βάσεις για την έννοια της εργονομίας στους φορητούς υπολογιστές. Η εποχή 1989-1991 θεωρήθηκε η πρώτη χρυσή εποχή του Macintosh.
Στις 19 Φεβρουαρίου του 1987 η Apple κατοχυρώνει το όνομα apple.com στο Internet.
Αν και φαίνεται να πηγαίνουν τα πράγματα καλά, δεν είναι όμως έτσι. Παρόλες τις καινοτομίες του, ο Mac είναι ένα ακριβό και ελιτίστικο μηχάνημα λόγω λανθασμένης πολιτικής και λανσαρίσματος και το ΙΒΜ PC συνεχίζει να σαρώνει στις πωλήσεις παρόλη την άχαρη γραμμή εντολής του DOS (τα πρώτα Windows 3, θα εμφανιστούν το 1990 και δεν μπορούν καν να συγκριθούν με το λειτουργικό του Mac πέραν του ότι χρειάζονταν το DOS για να τρέξουν).
Η απάντηση της Apple είναι τα μοντέλα Quadra, Centris, και Performa του Macintosh. Εμπορικά ήταν αποτυχίες. Πολλά μοντέλα με μικρές διαφορές μεταξύ τους μπέρδευαν περισσότερο το τοπίο και έκαναν ζημιά στη φήμη της εταιρίας που είχε ως σύνθημα την απλότητα. Αν και φθηνότερα από ένα «γυμνό» (όπως πουλιόταν) PC με όλα όσα πρόσφερε ένα Mac μαζί με την αγορά του, ήταν τόσο μπερδεμένα και με τόσο κακή παρουσίαση που τελικά αποτύγχαναν οικτρά στις πωλήσεις.
Το 1991 η Apple κάνει μια συνεργασία με την ανταγωνίστρια ΙΒΜ και τη Motorola και δημιουργούν την AIM alliance. Ο σκοπός είναι η δημιουργία μιας ενιαίας υπολογιστικής πλατφόρμας με hardware από τις ΙΒΜ-Motorola και software από την Apple με το όνομα PReP. Τότε η Apple αφήνει τους επεξεργαστές της Motorola και στρέφεται στους PowerPC της ΙΒΜ.
Εντωμεταξύ η Apple στρέφεται και στην κατασκευή καταναλωτικών συσκευών και δημιουργεί το Newton ένα - νωρίς για την εποχή του και ακριβό - PDA που πήγε «άπατο» σε πωλήσεις. Πολύ αργότερα θα το αντέγραφαν οι πολύ πετυχημένες συσκευές Palm Pilot και Pocket PC.
Το 1994 η Apple μπλέκεται και με τις παροχές υπηρεσιών μέσω Internet παρέχοντας το eWorld μια υπηρεσία Web-email που «πέτυχε» τόσο πολύ ώστε έκλεισε το 1996. Πολλά καρπούζια συγκεντρώνονταν κάτω από την ίδια μασχάλη. Η εταιρία φαίνεται μπερδεμένη ως προς τον σκοπό της και «γρονθοκοπά στον αέρα».
Το 1995, αποφασίζεται να αρχίσει να πουλά το λειτουργικό της σε τρίτους κατασκευαστές. Τα πρώτα Macintosh “clones” εμφανίζονται εν μέσω κραυγών διαμαρτυρίας από τους «πουρίστες». Μια ακόμη απελπισμένη προσπάθεια για διείσδυση στην αγορά που πλέον μονοπωλεί το ΙΒΜ PC και οι εκατομμύρια δικοί του κλώνοι.
Το 1996, η NeXT καταφέρνει να πουλήσει το λειτουργικό της στην Apple - νικώντας την Be και το BeOS - κι έτσι, η Apple αγοράζει την εταιρία του Jobs.
Μέχρι το 1997, τον Sculley σαν CEO της εταιρίας διαδέχεται ο Spindler και αυτόν ο Amelio και οι αποτυχίες, η μία την άλλη. Εκείνη την εποχή, η εταιρία παλεύει τόσο πολύ να ορθοποδήσει οικονομικά που το περιοδικό Times της Ν. Υόρκης, κυκλοφορεί με ένα μαύρο εξώφυλλο με ένα άσπρο μήλο της Apple στη μέση και τον τίτλο «Το τέλος ενός Αμερικάνικου μύθου;» Όλοι περιμένουν το αναπόφευκτο.
ένα Macintosh Clone
Η επάνοδος του Jobs - η ανάκαμψη έρχεται
Τον Ιούλιο του 1997, το συμβούλιο των μετόχων “εξωπετάει” τον Gil Amelio και ζητάει από τον Jobs να επιστρέψει σαν CEO της εταιρίας και να κάνει ό,τι νομίζει προκειμένου να την σώσει από την καταστροφή. Ο Jobs αναλαμβάνει με συμβολικό μισθό 1 δολάριο το χρόνο και η πρώτη του κίνηση είναι η δημιουργία του πρώτου iMac. Το μέλλον είναι ήδη εδώ. Ταυτόχρονα συνεργάζεται με τη Microsoft δεχόμενη 150 εκατομμύρια δολάρια με τη συμφωνία για πέντε χρόνια, το Microsoft Office για Mac να είναι η κύρια σουΐτα γραφείου για Mac. Ταυτόχρονα σταματάει και η δικαστική διαμάχη μεταξύ των δύο εταιριών για το κατά πόσον τα Windows αντέγραφαν το Mac OS
Διαβάστε αυτά τα λόγια του Jobs από την ομιλία του Macworld Expo του 1997.
«Αν θέλουμε να προχωρήσουμε προς τα μπρος και να δούμε και πάλι την Apple υγιή και ευημερούσα, πρέπει να αφήσουμε μερικά πράγματα πίσω μας. Πρέπει να ξεχάσουμε τη νοοτροπία ότι για να νικήσει η Apple, η Microsoft πρέπει να χάσει. Πρέπει να αγκαλιάσουμε την νοοτροπία ότι η Apple για να κερδίσει πρέπει να κάνει αληθινά καλή δουλειά. Κι αν πρόκειται να μας βοηθήσουν άλλοι σ’ αυτό, τότε τέλεια, γιατί θα χρειαστούμε όλη τη βοήθεια που μπορούμε να δεχτούμε. Κι αν τα σκατώσουμε και δεν κάνουμε σωστή δουλειά δεν φταίει κανείς άλλος παρά εμείς. Γι’ αυτό νομίζω ότι αυτή είναι η σωστή προοπτική. Αν θέλουμε το Microsoft Office στο Mac, καλά θα κάνουμε να συμπεριφερθούμε με λίγο πιο πολύ σεβασμό στην εταιρία που το παράγει. Μας αρέσει το λογισμικό της.
Άρα, η εποχή που το παιχνίδι ήταν ένας ανταγωνισμός μεταξύ Apple και Microsoft, έχει περάσει όπως το βλέπω εγώ. Ο σκοπός μας είναι να κάνουμε την Apple υγιή, ώστε η Apple να μπορέσει να προσφέρει όσο το δυνατόν περισσότερο στη βιομηχανία και να γίνει ξανά ευημερούσα.»
Η μετέπειτα επιτυχία της Apple στηρίχτηκε στο ότι δεν χρειαζόταν ανταγωνιστές άλλους πέρα από τον ίδιο της τον εαυτό. Ο σκοπός της ήταν να παράγει νεότερα καινοτόμα προϊόντα που θα ήταν καλύτερα από τα προηγούμενα και που θα ήταν επαναστατικά ώστε να τραβήξουν την προσοχή του αγοραστικού κοινού με την ποιότητά τους. Και αυτή η νοοτροπία ήταν που έφερε την επιτυχία και την έκανε τον κολοσσό που είναι σήμερα.
Δείτε ακόμη: Χρειάζεται η Apple τον ανταγωνισμό για να φτιάξει αριστουργήματα;
iMac, iBook, και Power Mac G4
Ο Jobs σταματάει την πώληση της άδειας του Mac OS σε τρίτους και εξελίσσει το iMac που ήταν το πρώτο προϊόν που την έφερε πίσω στην κερδοφορία. Η επιτυχία του έμεινε στην ιστορία. Το σχέδιο ενός φουτουριστικού, κομψού, εύχρηστου και πολύ δυνατού ταυτόχρονα μηχανήματος έδωσε στους υπολογιστές Apple πίσω την καλή τους φήμη και την εμπιστοσύνη του αγοραστικού κοινού.
Το 1999 γεννιέται το Power Mac G4, με τον PowerPC 7400 επεξεργαστή (από τη Motorola) και με ένα 128-bit instruction unit με το όνομα AltiVec. Ήταν η ναυαρχίδα της εταιρίας. Επίσης, την ίδια χρονιά εμφανίζεται και το iBook, το πρώτο laptop για το μέσο καταναλωτή, αλλά και το το πρώτο Mac μηχάνημα με Wi-Fi. Χάρις σ’ αυτό έγινε δημοφιλής η ασύρματη σύνδεση Wi-Fi που όλοι μας τώρα θεωρούμε δεδομένη.
Η γέννηση του Mac OS X
Το 2001, η Apple λανσάρει το λειτουργικό που έμελλε να αποτελέσει το στάνταρντ για τη σύγκριση όλων των άλλων: το Mac OS X. Με στόχο τους επαγγελματίες και τους απλούς χρήστες ταυτόχρονα, πάντρεψε τη σταθερότητα, την αξιοπιστία και την ασφάλεια του UNIX με το υπέροχο, εντελώς ανασχεδιασμένο και εύχρηστο και λειτουργικό interface του Mac OS. Βασίστηκε στο NeXTstep της NeXT που είχε ιδρύσει ο Jobs και αγοράσει αργότερα η Apple και είχε στοιχεία και από το kernel του FreeBSD. Τα υπόλοιπα είναι ιστορία.
Οι επιτυχίες πια διαδέχονται η μία την άλλη, δημιουργούνται τα πρώτα Apple Store στις κύριες πόλεις των ΗΠΑ, εμφανίζεται το iPod - με τους απογόνους του - και η εταιρία πλέει σε πελάγη ευτυχίας και ... δολαρίων.
Δείτε ακόμη: Apple Store “Cube” 5th Avenue: H ανείπωτη ιστορία δημιουργίας του (https://www.ired.gr/blog/item/1127-apple-store-5th-avenue.html
iMac 2, Power Mac, Xserve
Αρχές του 2002, η Apple παρουσιάζει το επόμενο iMac που ήταν βασισμένο στην πλατφόρμα του επεξεργαστή G4 και ήταν ο πρώτος υπολογιστής με οθόνη LCD. Η οθόνη ξεκίνησε από 15’’ για να φτάσει και μέχρι τις 20’’, αλλά το παράξενο σχέδιό του ξένιζε (ήταν σαν μεγάλο πορτατίφ) και οι πωλήσεις δεν είχαν την επιτυχία του πρώτου iMac, αν και ήταν ένα πολύ αξιόλογο και πρωτοποριακό μηχάνημα για την εποχή του. Τελικά διακόπηκε η παραγωγή του το 2004 και έδωσε τη θέση του στο iMac G5.
Το 2002 λανσάρεται επίσης το Xserve 1U rack mounted server. Με δύο G4 επεξεργαστές, ήταν το πρώτο της μηχάνημα που θα εισέβαλλε στα καθαρά επιχειρησιακά περιβάλλοντα και με ανταγωνιστική τιμή από αντίστοιχα της κατηγορίας. Αργότερα παρουσίασε και το Xserve RAID, ένα σύστημα με 14 σκληρούς δίσκους σε RAID συνδεσμολογία που και πάλι ήταν φθηνότερο και ταχύτερο των ανταγωνιστών.
Μέσα του 2003 εμφανίζεται το Power Mac G5 στηριγμένο σε επεξεργαστές της ΙΒΜ. Από τα χρωματιστά πλαστικά περνάμε στο πλήρως αλουμινένιο ανοδιωμένο σασί και το πρώτο μηχάνημα με 64-bit αρχιτεκτονική που πουλήθηκε στο ευρύ κοινό. Λίγο μετά εμφανίζεται και το iMac G5 που ήταν το πρώτο all-in-one computer στον κόσμο με πάχος μόλις 2 ίντσες. Το 2005 εμφανίζονται τα διπύρηνα Power Mac G5 Dual και τα τετραπύρηνα Power Mac G5 Quad.
Οι υπολογιστές Apple έχουν πάρει την ανιούσα με ταχύτητα πυραύλου που εκτοξεύεται. Όμως οι Power PC επεξεργαστές έχουν πια «ξεζουμιστεί» και δεν μπορούν να αποδώσουν άλλο.
Στροφή στη Intel
Τον Ιούνιο του 2005 ο Jobs ανακοινώνει τη στροφή της εταιρίας στην πλατφόρμα της Intel και την αρχιτεκτονική του «μισητού» για τους «πουρίστες» ΙΒΜ-Windows PC. Όπως αποδεικνύεται όμως, η κίνησή του αυτή είναι «ρουά-ματ» και για άλλη μια φορά ο Jobs έχει δει το μέλλον.
Η στροφή στην αρχιτεκτονική Intel, δίνει στο Mac ένα τεράστιο πλεονέκτημα έναντι των PC: μπορεί να τρέχει πια εγγενώς τα Windows σε σύστημα dual-boot και όχι απλά μέσω περιβάλλοντος εξομοίωσης. Αυτό κάνει πάρα πολλούς χρήστες από το στρατόπεδο των Windows να σκέφτονται πια σοβαρά να περάσουν στο Mac, μιας και θα είχαν και τα Windows στο μηχάνημά τους ώστε να νιώθουν ασφαλείς σε περίπτωση που κάποιες δουλειές τους δεν γίνονταν στο Mac OS X.
Η άνοδος των πωλήσεων των iMac - ειδικά, αλλά και των MacBook έκτοτε - υπήρξε θεαματική και, καθώς οι τιμές μειώνονταν και γίνονταν όμοιες με αυτές ενός ποιοτικού PC (χωρίς το software που πάντα πρόσφερε η Apple δωρεάν), ο κόσμος όλο και πιο πολύ στρεφόταν στην αγορά ενός Mac.
Με την εμφάνιση των iPhone και iPad αργότερα, δημιουργείται ένα οικοσύστημα συσκευών για κάθε χρήση - οικιακή και επαγγελματική - που συνεργάζονται άψογα μεταξύ τους με την ελάχιστη έως καθόλου επέμβαση από το χρήστη. Η Apple τιμάει το κύριο σύνθημά της: απλότητα, ευκολία, ευχρηστία.
MacBook, Mac Mini, Mac Pro
Τη γραμμή των νέων - αλουμινένιων iMac - έρχεται να συμπληρώσει η γκάμα των φορητών MacBook, MacBook Pro, MacBook Air, Mac Mini και Mac Pro.
Τα «απλά» MacBook ξεχώριζαν με το πλαστικό λευκό ή μαύρο σασί τους που είχε γίνει συνώνυμο της απλότητας της σχεδίασης της Apple, αλλά διακόπηκε η παραγωγή τους το 2009 και αντικαθίστανται από τη σειρά των αλουμινένιων MacBook Air. Ταυτόχρονα (αλλά και από πριν) κυκλοφορούν και τα MacBook Pro σαν διαφορετικά μοντέλα με επίσης αλουμινένιο σασί. Τους Intel Core2Duo των παλιότερων μηχανημάτων, αντικαθιστούν οι νεότεροι Intel i5, i7 επεξεργαστές, οι οθόνες των iMac έρχονται σε 21,5΄΄ και 24΄΄ στην αρχή για να αντικατασταθεί η 24άρα από την 27΄΄ οθόνη με ανάλυση 2Κ (τέλη του 2009) και τώρα πια και 5Κ. Τα MacBook Pro παρόμοια αποκτούν επεξεργαστές i5, i7 και οθόνες 13,5΄΄ και 15΄΄ (για ένα διάστημα υπήρξε κι ένα 17άρι αλλά διακόπηκε). Το 2012 επανεμφανίζεται το «απλό» MacBook σε αλουμινένιο χρυσού χρώματος σασί με βάρος και εσωτερικό σχεδιασμό όμοιο με του MacBook Air και οθόνη 12΄΄ αλλά και με αρκετές νέες τεχνολογίες.
Παράλληλα το 2009 εμφανίζεται και το Mac mini, ένα μικρό τετράγωνο κουτί σε μέγεθος που δεν πιάνει το μάτι, όμως είναι ένας πλήρης Mac από κάθε άποψη, τόσο πολύ μάλιστα, που κυκλοφορεί και σε έκδοση σέρβερ. Πρόκειται για ένα πολύ επιτυχημένο επιτραπέζιο μηχάνημα που χρειάζεται μόνο να συνδεθεί σε μια οθόνη, ένα πληκτρολόγιο κι ένα ποντίκι. Το μέγεθός του, του δίνει φορητότητα και η συνδεσιμότητά του (ακόμη και σε TV) το κάνει ιδανικό για συστήματα οικιακής διασκέδασης. Επιπλέον η τιμή του είναι πολύ πιο προσιτή από ένα iMac ή MacBook και είναι βολικό για κάποιον που δεν θέλει την επιπλέον οθόνη των άλλων μοντέλων, αλλά έχει δική του.
Η ναυαρχίδα της εταιρίας και διάδοχος των Power Mac G5 είναι η σειρά Mac Pro. Εμφανίζονται το 2010 και «φοράνε» αποκλειστικά επεξεργαστές Intel Xeon από τους πρώτους διπύρηνους μέχρι τους σημερινούς εξαπύρηνους ένα ή δύο ανάλογα το μοντέλο. Οι μνήμες φτάνουν σήμερα τα 64 GB, οι κάρτες γραφικών είναι πια δύο θηριώδεις AMD Dual Fire Pro, δίσκοι SSD σε κάρτες επέκτασης, υποστήριξη μέχρι 3 5Κ οθόνες (ή έξι HD σε thunderbolt) και τιμές που απευθύνονται αυστηρά σε επαγγελματίες.
Άλλα μοντέλα που απέτυχαν
Πριν κλείσουμε αυτή την ιστορική αναδρομή στους υπολογιστές Apple, θέλουμε να σας παρουσιάσουμε κάποια μοντέλα που απέτυχαν για διάφορους λόγους και πολύ λίγο είδαν το φως της δημοσιότητας.
Macintosh TV
Το 1993 παρουσιάζεται το Macintosh TV με σκοπό να γεφυρώσει την TV με τον υπολογιστή. Ήταν ένα Macintosh Performa 520 με οθόνη TV. Όμως απλά λειτουργούσε είτε ως υπολογιστής, είτε ως τηλεόραση χωρίς συνεργασία μεταξύ των δύο.
Δείτε ακόμη: Macintosh TV: Η πρώτη SmartTV
Macintosh Performa (x200 series)
Ένα από τα πιο αποτυχημένα Mac. Σχεδιαστικά αδιάφορο στην όψη και «μαύρο χάλι» στο εσωτερικό του.
20th Anniversary Mac
Δεν ήταν κακό μηχάνημα - το αντίθετο. Το πρώτο σχεδιασμένο από τον «μάγο» Jony Ive και αυτό που άνοιξε το δρόμο στα iMac με τις LCD οθόνες, ήταν απλά υπερβολικά ακριβό (8.000$ το 1997) κάτι που το έκανε απαγορευτικό στην αγορά του.
Apple G4 Cube
Ένα πολύ πρωτότυπο σχεδιαστικά μηχάνημα, αλλά ίσως υπερβολικά πρωτότυπο. Τα ραγίσματα που άρχισαν να παρουσιάζονται στο πλαστικό διαφανές περίβλημα μετά από λίγο, χειροτέρεψαν τα πράγματα.
Product Red Mac Pro
Ένα τελευταίας γενιάς Mac Pro με κόκκινο (αντί του μαύρου) χρώμα περιορισμένης έκδοσης με τιμή τα ... $977.000 - ούτε ένα εκατομμύριο, τζάμπα πράμα. Να πούμε και γιατί απέτυχε;
Colorware Imac Retro
Άλλο ένα «limited edition» - iMac αυτή τη φορά - που δεν είχε κάτι το ιδιαίτερο πέραν από την εξωπραγματική τιμή των 5.600$.
Δείτε ακόμη: Τα 10 προϊόντα που η Apple απέσυρε... σιωπηρά
Σκέψεις για το μέλλον
Φθάνοντας στο τέλος της αναδρομής μας στους υπολογιστές Apple, δεν έχουμε παρά να σκεφτούμε πιο μπορεί να είναι το μέλλον τους.
Είναι αλήθεια ότι η Apple έχει δώσει μεγαλύτερη βαρύτητα στο iPhone και στο iPad προσπαθώντας μάλιστα να σπρώξει την αγορά του τελευταίου σαν αντικαταστάτη του laptop για το μέσο άνθρωπο. Κατ’ αυτόν τον τρόπο όμως είναι σαν να «σφάζει» τα ίδια της τα MacBook και MacBook Air (τα MacBook Pro δεν κινδυνεύουν τόσο).
Από την άλλη ακούγονται όμως νέες φήμες για την εξέλιξη των MacBook με πιθανές οθόνες αφής ή ακόμη και αντικατάσταση του πληκτρολογίου τους από μια οθόνη αφής. Εντωμεταξύ τα iMac μεγαλώνουν και το 27-ιντσο iMac με την 5Κ οθόνη είναι ένα πανίσχυρο επαγγελματικό μηχάνημα που κλέβει όμως κομμάτι από την «πίτα» της αγοράς των φθηνότερων (τουλάχιστον) Mac Pro καθιστώντας τα ασύμφορα ως αγορές (λόγω διαφοράς τιμής) και αφήνοντας μόνο στα μεγαλύτερα Mac Pro θέση να «αναπνεύσουν).
Αυτό που εξακολουθεί να στέκεται καλά και σε «δικό του χώρο χωρίς conflicts» είναι το Mac mini. Ένα μηχανάκι υβριδικό μεταξύ desktop και φορητού που μπορεί να έχει πολλές χρήσεις και αντίστοιχα πολλές θέσεις σε ένα οποιοδήποτε setup. Το ισχυρό hardware - ανταγωνιστικό των iMac - που ενσωματώνει και η δυνατότητα σύνδεσης περισσότερων του ενός το κάνει καλό και για πολλές επαγγελματικές χρήσεις.
Αυτό που χρειάζεται η Apple για το μέλλον, είναι να ξεκαθαρίσει το ζωτικό χώρο της αγοράς για τα προϊόντα της ώστε να μην δημιουργήσει το μπέρδεμα των «κακών εποχών» της παρολίγον πτώσης της. Ακόμη και τα iPhone έχουν αρχίσει να συνωστίζονται με τα 5,5΄΄ iPhone Plus να κλέβουν από το μερίδιο αγοράς των iPad mini των 7΄΄. Τέτοια λάθη μπορούν να αποβούν μοιραία.
Η υπερπροσφορά μοντέλων που κάνουν παρόμοια πράγματα μπορεί να αποβεί καταστροφική και σαν να μην έφταναν τόσα, επιστρέφει και το 4΄΄ iPhone 5 SE. Εντωμεταξύ έχουμε και νέες συσκευές σαν το Apple Watch, την Apple TV 4 και πάει λέγοντας. Ευτυχώς τα δύο τελευταία είναι σε εντελώς ξεχωριστούς χώρους και συμπληρώνουν άψογα τα υπόλοιπα.
Καλό θα είναι να εκλείψουν τα πάρα πολλά και να επιστρέψει η Apple - και οι υπολογιστές Apple κυρίως - στην απλότητα που την έκανε αυτό που είναι. Αλλά και πάλι, το μέλλον θα δείξει.
Κλείνοντας θα παραθέσουμε τα λόγια του Steve Jobs από μια συνέντευξη που έδωσε λίγο πριν επιστρέψει στην Apple και τη σώσει από την καταστροφή:
«Ο λόγος που η Apple κόντεψε να χρεοκοπήσει οφείλεται στο ότι έπαψε να καινοτομεί»
Δείτε ακόμη: Ήταν καλύτερα με τον Steve Jobs;
από Elichord
