Επιστήμη ή Νεο-Εποχίτικος παγανισμός; Η αλήθεια είναι πάντα κάπου στο μέσον.
Ο μόνος τρόπος να γνωρίζεται τι είναι το ASMR είναι να έχετε φτάσει κατά τύχει στο "Weird part of the Internet".
Έχετε αϋπνίες; Νιώθετε στρεσαρισμένος/η και δε μπορείτε να χαλαρώσετε; Αισθάνεστε κατάθλιψη από την πίεση; Γιατί δε βλέπετε κανένα βίντεο; Αλλά όχι οποιοδήποτε βίντεο.
Τον τελευταίο καιρό, ανάμεσα σε χιλιάδες τεχνικές, φυτικά φάρμακα και είδη διατροφής που θεραπεύουν «πάσαν νόσον και πάσαν ασθένειαν», έχει ενσκήψει ένα νέο(;) είδος χαλάρωσης που βασίζεται σε συγκεκριμένους ήχους μαζί με βίντεο που - όπως λέγεται - η παρακολούθησή τους οδηγεί στη χαλάρωση. Η τεχνική λέγεται ASMR (Autonomous Sensory Meridian Response - Αυτόνομη Αισθητήρια Ανταπόκριση Μεσημβρινών), και έχει να κάνει με την ανταπόκριση του ανθρώπινου εγκεφάλου σε συγκεκριμένους ήχους με τη μέθοδο του «triggering». Δηλαδή, οι ήχοι αυτοί, σε συνδυασμό και με την εικόνα (που όμως είναι δευτερεύουσα) «τριγκάρουν» στον εγκέφαλο του υποκειμένου, συγκεκριμένες αισθήσεις (συνήθως σαν ανατριχίλα σε όλο το κεφάλι) που έχουν σαν αποτέλεσμα τη χαλάρωσή του.
Σημείωση: Υπάρχουν αρκετά Ελληνικά ASMR βίντεο στο YouTube. Εμείς επιλέξαμε να σας δείξουμε ξένα βίντεο καθώς μας έκανε εντύμπωση ο μεγάλος αριθμός των προβολών.
1ο Παράδειγμα: Παιδικό παιχνίδι - Κουζίνα. 54,637,492 Προβολές
Η «ανατριχίλα» αυτή δεν είναι η δυσάρεστη που παράγεται από αισθήσεις όπως το κρύο ή κάποιος ήχος ξυσίματος κλπ. Πρόκειται μάλλον γι’ αυτήν που παράγεται από τα "κέντρα ευχαρίστησης" του εγκεφάλου η οποία είναι εντελώς διαφορετική και γι’ αυτό και χαλαρωτική. Το πιθανότερο είναι ότι προκαλεί την έκρυση ενδορφινών στον εγκέφαλο που είναι οι «ορμόνες της χαράς» και που πάντα οδηγούν σε χαλάρωση. Αν θυμηθούμε το «κλασικό» νανούρισμα - ένα απαλό τραγούδι σε πολύ χαμηλή και απαλή φωνή - που σκοπό είχε να χαλαρώσει ένα βρέφος ώστε αυτό να αποκοιμηθεί, μπορούμε να καταλάβουμε περί τίνος πρόκειται. Σήμερα αυτό έχει αντικατασταθεί με διάφορα παιχνίδια που έχουν ακριβώς τον ίδιο σκοπό, παράγοντας ήχους και φωτάκια κάτι που μοιάζει πάρα πολύ με το ASMR.
2ο Παράδειγμα: Περιποίηση προσώπου SPA - 5,347,900 Προβολές
Αν και δεν υπάρχει προς το παρόν επιστημονική εξήγηση για το φαινόμενο - μάλιστα πολλοί το κατηγορούν ως έναν ακόμη νεο-εποχίτικο παγανισμό - η εξήγηση πρέπει να βρίσκεται κάπου στο μέσον. Πολλοί το κατηγορούν ως ψεύτικο, λόγω του ότι δεν επιδρά σε όλους, αλλά μόνο σε συγκεκριμένα «υπερευαίσθητα» άτομα, ή σε άτομα που είναι ευαίσθητα σε εξωτερικά προκαλούμενα ερεθίσματα. Όμως ακόμη και φάρμακα που είναι επιστημονικά δοκιμασμένα, δεν έχουν την ίδια επίδραση σε όλους και σε κάποιους δεν έχουν καμιά επίδραση. Αυτό δε σημαίνει πως είναι άχρηστα.
3ο Παράδειγμα: Δύο ώρες "πιστολάκι". 7,954,630 Προβολές
Αν κάτι είναι βεβαιωμένο πέραν πάσης αμφιβολίας, είναι ότι τα πάντα στο σύμπαν δονούνται σε μια προσωπική ιδιοσυχνότητα. Όλη η ύλη δονείται και - όπως ξέρουμε - η δόνηση παράγει ήχο, άσχετα αν μπορούν τα αυτιά μας να τον ακούσουν. Για παράδειγμα, ένας σκύλος μπορεί να ακούσει υπερήχους - κάτι που ο άνθρωπος δε μπορεί. Το ότι δεν τους ακούμε, δε σημαίνει ότι δεν υπάρχουν ή ότι δε μας επηρεάζουν. Ο ίδιος ο πλανήτης μας δονείται παράγοντας ένα πολύ χαμηλής συχνότητας ήχο. Οι αρχαιότερες θρησκείες του κόσμου μιλούν για τον «πρωταρχικό ήχο» από τον οποίο γεννήθηκαν τα πάντα. Στου αρχαίους Βαβυλώνιους ήταν το τραγούδι των θεών, το ίδιο και στους αρχαίους Αιγυπτίους (το τραγούδι του Ώρου). Στα ευαγγέλια διαβάζουμε «Εν αρχή ην ο Λόγος» ενώ στη Γένεση - στη δημιουργία του κόσμου - επαναλαμβάνεται συνεχώς η φράση «και είπεν ο Θεός». Όλοι ξέρουμε πόσο σημαντικό ρόλο παίζει η μουσική γενικώς στη ζωή μας όχι μόνο ως διασκέδαση, αλλά και ως (πολύ περισσότερο) λατρευτική-θρησκευτική έκφραση. Τίποτε δεν είναι τυχαίο.
Το ότι σε άλλους το ASMR «λειτουργεί» ενώ σε άλλους παράγει τα αντίθετα ή καθόλου αποτελέσματα, σίγουρα έχει να κάνει όχι μόνο με την «ιδιοσυχνότητα» του καθενός, αλλά και με το χαρακτήρα, την εκπαίδευση και τις γενικότερες τάσεις που έχει ο εγκέφαλος ενός ατόμου να μεταφράζει τα εξωτερικά ερεθίσματα. Για παράδειγμα, μια από τις φοιτήτριες που έλαβαν μέρος σε έρευνα του Πανεπιστημίου του Σέφιλντ της Αγγλίας, είπε ότι εκείνης της φαίνονται ανατριχιαστικά (με την κακή έννοια) τα συγκεκριμένα βίντεο με τους ήχους τους.
4ο Παράδειγμα: Εικονικό κούρεμα. 4,842,975 Προβολές
Λέγοντας «ιδιοσυχνότητα του καθενός» παραπάνω, εννοώ ότι όλοι έχουμε μια προσωπική «ιδιοσυχνότητα» (για να το απλοποιήσουμε) και γι’ αυτό συγκεκριμένοι ήχοι ή μουσικές μας ερεθίζουν περισσότερο σε σχέση με άλλους, ενώ άλλοι μας αφήνουν αδιάφορους. Αυτό που ονομάζουμε «γούστο» στη μουσική (και όχι μόνο) μπορεί να μην είναι κάτι τόσο γενικό και απροσδιόριστο σαν έννοια, αλλά να εξηγείται με επιστημονικούς όρους.
5ο Παράδειγμα: Επίσκεψη στην Μοδίστρα. 4,788,690 Προβολές
Θα δώσω ένα απλό παράδειγμα. Ένας φούρνος μικροκυμάτων λειτουργεί ως εξής: μια λυχνία μικροκυμάτων (magnetron) παράγει ένα σήμα πολύ υψηλής συχνότητας (2,2 GHz) που είναι η ιδιοσυχνότητα των μορίων του νερού. Σε αυτή τη συχνότητα, τα μόρια νερού μέσα στην τροφή, συντονίζονται, δονούνται και παράγουν θερμότητα τέτοια, που το φαγητό ψήνεται από μέσα προς τα έξω (σε αντίθεση με ένα κλασικό φούρνο). Ανάλογα με την ποσότητα νερού που περιέχει μια τροφή γίνεται και το ψήσιμο (αν δεν υπάρχει καθόλου νερό - π.χ. αποξηραμένη τροφή - μπορεί να έχουμε από κάψιμο μέχρι φωτιά).
6ο Παράδειγμα: Εικονική Πτήση. 2,143,998 Προβολές
Παρόμοια κι εμείς συντονιζόμαστε, κατά κάποιο τρόπο, με διάφορους ήχους και άλλα εξωτερικά ερεθίσματα περισσότερο και με άλλα λιγότερο, ανάλογα με την «ιδιοσύσταση» και την ιδιοσυγκρασία μας. Ξέρω ότι αυτή είναι μια μεγάλη απλοποίηση ενός πολύπλοκου θέματος, αλλά καταλαβαίνετε τη γενικότερη ιδέα. Κατ’ αυτόν τον τρόπο μπορούμε να καταλάβουμε ότι το ASMR δεν είναι κατ’ ανάγκην μια ακόμη απάτη κάποιον επιτήδειων για να βγάζουν λεφτά, αλλά αυτό δε σημαίνει κι ότι κάποιοι δε θα το εκμεταλλευτούν γι’ αυτό το σκοπό. Γι’ αυτό να θυμάστε: «μέτρον, άριστον» όπως έλεγαν και οι αρχαίοι ημών πρόγονοι.
από Elichord
