Θα είναι το Microsoft exFAT file system η γέφυρα ανάμεσα στα λειτουργικά συστήματα;
Ένα από τα πιο ενοχλητικά προβλήματα της ανταλλαγής αρχείων μεταξύ λειτουργικών συστημάτων είναι τα διαφορετικά τους συστήματα (NTFS, FAT, HFS+, κλπ). Ενώ η δικτύωση μεταξύ διαφορετικών λειτουργικών έχει γίνει ευκολότερη χάρη στο SAMBA (το πρωτόκολλο όχι το χορό), ο διαμοιρασμός αρχείων ανάμεσα σε διαφορετικά λειτουργικά συστήματα είναι ακόμη στην παιδική του ηλικία (με τις αντίστοιχες ασθένειες), καθώς το να διαβάσεις ένα δίσκο που έχει "φορμαριστεί" σε άλλο λειτουργικό από αυτό που έχεις, μπορεί να αποδειχθεί τεράστιος πονοκέφαλος (pain in the ass το λένε στ' αγγλικά, αλλά τέλος πάντων).
Και, αν και υπάρχουν κάποιες λύσεις, η κάθε μία έχει τα υπέρ και τα κατά της. Από τη στιγμή όμως που η Apple αναγνώρισε το exFAT της Microsoft, φάνηκε πως ξεπεράστηκε το κύριο πρόβλημα του FAT32- το όριο των 4GB ανά αρχείο - και οι χρήστες μπορούσαν πια να διαμοιράζονται της βιβλιοθήκες τους μεταξύ συσκευών με διαφορετικές πλατφόρμες. Ας δούμε λοιπόν κάποια χαρακτηριστικά μαζί με τις δυνατότητες και τις αδυναμίες του εν λόγω συστήματος δεδομένου ότι ελάχιστοι το γνωρίζουν.
exFAT: και εγένετο φως;
Για την ιστορία, το exFAT δημιουργήθηκε για να κλείσει το κενό μεταξύ των συστημάτων NTFS και FAT32. Επειδή είναι 64-μπιτο, μπορεί να αποθηκεύσει αρχεία άνω του ορίου των 4GB με μέγιστο μέγεθος αρχείου τα 16EiB (Exbibyte=260 bytes) και συνολικό άνω όριο τα 64ZiB (Zebibyte=270 bytes). Μετά, το όριο είναι τα αστέρια. Λόγω του ότι είναι ένα κλειστό σύστημα (κοινώς έχει δικαιώματα) η Apple έπρεπε να το αδειοδοτήσει (κοινώς τα 'σκασε) για να το συμπεριλάβει στο OS X από την έκδοση 10.6.5 και μετά. Μπορούμε να "φορμάρουμε" ένα δίσκο ως exFAT με το Βοήθημα Δίσκων (Disk Utility ...στα ελληνικά).
Έχουν όμως ακουστεί προβλήματα με δίσκους διαμορφωμένους κατά exFAT σε εκδόσεις 10.6.x του OS X, όπου ο δίσκος δεν εμφανιζόταν στα Windows. Τελικά αποδείχθηκε ότι, αν και το block size της Apple ήταν μέσα στις προδιαγραφές, ωστόσο, διέφερε αρκετά ώστε τα Windows να μην το αναγνωρίζουν (τι πρωτότυπο!). Έτσι, οι χρήστες του Snow Leopard, έπρεπε να διαμορφώσουν το δίσκο στα Windows, ώστε να τον βλέπουν και τα δύο λειτουργικά (πάντα το OS X ήταν πιο μεγαλόψυχο). Το πρόβλημα διορθώθηκε με την έκδοση του Mountain Lion (10.8) και από τότε είμαστε όλοι ... μια χαρούμενη ατμόσφαιρα.
Στα Windows από την άλλη μεριά, η υποστήριξη για exFAT είναι ενσωματωμένη από τα Vista SP1 (πίκρα - τα θυμάστε;) και πάνω, και υπάρχουν οδηγοί για τα XP. Στο Linux πάλι, υπάρχει υποστήριξη, αλλά υπάρχει εκτέλεση του exFAT σε επίπεδο χρήστη μέσω υποστήριξης από το FUSE (για τους γνώστες της ... κινεζικής).
exFAT: περιορισμοί και κάποια πράγματα υπόψιν
Πριν πλακωθείτε να "φορμάρετε" ό,τι βρείτε μπροστά σας σε exFAT, καλό είναι να ξέρετε τους περιορισμούς του (και δεν είναι ασήμαντοι). Το exFAT δεν έχει κρυπτογράφηση, ούτε υποστηρίζει συμπίεση και επίσης δεν έχει journaling (μ' άλλα λόγια, αντίο spotlight και search). Αυτό στην κοινή, σημαίνει ότι υπάρχει πολύ μεγαλύτερη πιθανότητα απώλειας δεδομένων, από ότι στα NTFS, HFS+. Υπάρχει η προσθήκη, μέσω οδηγών, των TFAT και TexFAT προκειμένου να καλυφθεί η έλλειψη journaling (καταλογοποίησης), αλλά αυτά υπάρχουν μόνο για τα λειτουργικά των κινητών.
Επιπλέον, το exFAT δεν υποστηρίζεται από το Time Machine στο OS X, το οποίο απαιτεί HFS+ δίσκους. Ένα ακόμη "κουλό" στο OS X είναι ότι δεν μπορείς να φτιάξεις συστοιχίες RAID μέσω λογισμικού σε exFAT, αλλά μπορείς να φτιάξεις σε FAT32 (ζζζζζντουπ). Και εντέλει, δίνει και πολύ μικρό έλεγχο σε θέματα ρυθμίσεων πρόσβασης, σε περίπτωση που θέλει κάποιος να απομονώσει κάποια αρχεία, από κάποιους χρήστες για παράδειγμα.
Αν πρόκειται να χρησιμοποιηθεί για μεταφορά μεγάλων αρχείων μεταξύ λειτουργικών, είναι εξαιρετικό. Αλλά για εγκατάσταση εφαρμογών και μόνιμη χρήση δεν συνιστάται, γιατί μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα. Και τα πράγματα μπορούν να γίνουν πολύ χειρότερα όταν μιλάμε για παλαιότερα (προ-OS X) Mac.
Κάποιες εναλλακτικές εν συντομία
Λύσεις NTFS
Από τότε που εμφανίστηκε το NTFS πέρασε καιρός και έχουν πια παρουσιαστεί λύσεις, άλλες δωρεάν και άλλες όχι, που το κάνουν να υποστηρίζεται στα υπόλοιπα λειτουργικά. Και σαν λύση "διαπλατφορμική" (όπως λέμε διαστρική), το κυριότερο αβαντάζ του η υποστήριξη journaling - χωρίς χρήση οδηγών, ή άλλα μαγειρέματα. Το OS X, εξ' ορισμού υποστηρίζει την ανάγνωση δίσκων NTFS, αλλά όχι την εγγραφή τους. Χρειάζεται επιπλέον λογισμικό γι' αυτό. Το FUSE-based NTFS-3G ήταν η καλύτερη δωρεάν λύση, αλλά δεν έχει αναβαθμιστεί από το 2011, οπότε δεν συνιστάται. Δύο άλλες λύσεις είναι η Tuxera NTFS (βασίζεται στο FUSE) και η Paragon NTFS με τη δεύτερη να είναι φθηνότερη (20$, έναντι 30$ της πρώτης) και με περισσότερες δυνατότητες.
Λύσεις HFS+
Οι οδηγοί Boot Camp της Apple (για εγκατάσταση Windows σε Mac) προσθέτουν τη δυνατότητα για ανάγνωση μόνο, δίσκων HFS+ στα Windows. Οι πρώιμες εκδόσεις όμως ήταν ασταθείς και προκαλούσαν "κρασαρίσματα" (BSOD - Blue Screen of Death), αλλά οι νεότερες λειτουργούν άψογα. Η έλλειψη δυνατότητας εγγραφής είναι ένα θέμα και εκεί θα χρειαστείτε το MacDrive. Προσθέτει, πέρα από την εγγραφή, δυνατότητες για RAID συστοιχίες σε HFS+, ασφαλή διαγραφή και αυτόματο αποκατακερματισμό (defragmentation - αν μπορείς πες το γρήγορα 3 φορές). Υποστηρίζει επίσης journaling, αλλά όχι σε περιβάλλον Windows. Κοστίζει 50$ (60$ η έκδοση Pro), αλλά αν έχετε μια συστοιχία RAID σε HFS+ που να θέλετε να διαμοιραστείτε, είναι η μόνη λύση.
Επιδόσεις, αποδόσεις (κι ό,τι δόσεις)
Έγιναν κάποιες μετρήσεις σε ένα δίσκο Samsung 840 Pro SSD των 256GB με τη χρήση του λειτουργικού μετρήσεων για όλες τις πλατφόρμες της Intech, του Quickbench. Παρακάτω μπορείτε να δείτε τα αποτελέσματα.
Λόγω του ότι το Windows PC ήταν πιο γρήγορο από το Macbook όπου έγιναν οι δοκιμές, βλέπουμε ότι οι λειτουργίες γίνονται πιο γρήγορα στα Windows εκτός από τις τυχαίες εγγραφές (random writes). Από την άλλη μεριά, βλέπουμε ότι το exFAT και το FAT32 παρουσιάζουν τις ίδιες ταχύτητες και εκτός των τυχαίων εγγραφών, είναι λίγο ταχύτερα από τα NTFS και HFS+. Όμως οι ταχύτητες εξομοιώνονται σχεδόν, όταν πρόκειται για μεγάλα αρχεία.
Τελικά συμπεράσματα
Το exFAT τελικά είναι χρήσιμο για μια και μόνο χρήση: τη μεταφορά μεγάλων αρχείων ανάμεσα στα διαφορετικά λειτουργικά, ξεπερνώντας τον περιορισμό του FAT32 (τα 4GB), και χωρίς να χρειάζεται να αγοράσουμε επιπλέον λογισμικό ή να εγκαταστήσουμε οδηγούς, όπως χρειάζεται για τα NTFS και HFS+. Ο μόνος "αταίριαστος" εδώ είναι το Linux γιατί η υποστήριξη του exFAT γίνεται μέσω FUSE μόνο και δεν είναι τόσο γρήγορη λόγω του ότι δεν έχει απευθείας πρόσβαση στο kernel (πυρήνας του λειτουργικού). Από την άλλη, το NTFS υποστηρίζεται στο Linux σε επίπεδο kernel, οπότε ... εσείς ξέρετε καλύτερα.
Από την άλλη αν είστε ... παρανοϊκός με την ασφάλεια και την πιθανότητα απώλειας δεδομένων, τότε το exFAT δεν συνιστάται, άρα μπορείτε να κοιτάξετε σε μια από τις άλλες λύσεις που αναφέραμε, μέχρι να δούμε την υποστήριξη επεκτάσεων TexFAT στο exFAT από την Apple.
από Elichord
